వాల్మీకి రామాయణం చెప్పాడా, రాశాడా?

వాల్మీకి రామాయణం చెప్పాడా, రాశాడా?

ఈ సందేహం ఈ రోజున చాలామందికి రాదు. ఎందుకంటే మనం రాతకు అలవాటుపడిపోయాం కనుక వాల్మీకి రామాయణం రాశాడనే అనుకుంటాం.

కానీ నిజానికి వాల్మీకి రామాయణం ‘చెప్పాడు’, లేదా ‘చేశాడు’. శిష్యులు ఆయన చెప్పిన శ్లోకాన్ని రాసుకోలేదు, కంఠస్థం చేశారు. రామాయణం చెప్పడం పూర్తి అయిన తర్వాత దీనిని ఎవరు ‘కంఠస్థం చేసి గానం చేస్తా’రనే వాల్మీకి అనుకున్నాడు. కుశలవులు దానిని కంఠస్థం చేసి గానం చేయడం ప్రారంభించారు. విచిత్రం ఏమిటంటే, నేను చూసిన రామాయణ ప్రతిలో తెలుగు తాత్పర్యం కూర్చిన పండితుడు, వాల్మీకి రామాయణం చెప్పాడు, చేశాడు అని ఉన్న ప్రతిచోటా ‘రచించాడు’ అనే మాట ఉపయోగించారు! 

భారతీయులు, గ్రీకులు, ఆఫ్రికన్లు అనే తేడా లేకుండా ప్రాచీన కవి, కథకులందరూ కవిత్వం లేదా కథ చెప్పారు, రాయలేదు. తమ కవిత్వం తంత్రీలయబద్ధంగా ఉండాలనుకున్నారు. తాము చెప్పే కథలకు, వీరగాథలకు, వంశచరిత్రలకు తంత్రీలయ నేపథ్యం ఉండేలా చూసుకున్నారు.  

ఇంతకీ విషయమేమిటంటే, కుంటా కింటే వంశచరిత్రను చెప్పే గాథికుని గుర్తించి హేలీకి తెలియజేసిన గాంబియా మిత్రులు ఒక హెచ్చరిక కూడా చేశారు: సంగీత నేపథ్యం లేకుండా గాథికులు నోరు విప్పరట! దాంతో హేలీ ఆ ఆఫ్రికన్ వాల్మీకిని కలుసుకోడానికి ముగ్గురు దుబాషీలు, నలుగురు సంగీతకారులతో సహా పద్నాలుగు మందిని వెంటబెట్టుకుని వెళ్ళాడు.

(పూర్తి వ్యాసం http://www.saarangabooks.com/magazine/ లో నేను రాస్తున్న 'పురా'గమనం అనే కాలమ్ లో చదవండి)